DEMETER (CERES)

Fırat ile ilgili tanrıları batı bitişiğinde kare sığ bir havuz içinde buğday başakları ve çiçeklerle taçlandırılmış, sol omuzu üzerinde bereket boynuzu olan Toprak ve ürün tanrısı olan Demeter büstünün olduğu mozaik yer alır.







Burada mozaik ustası önce suyu Fırat Nehir tanrılarının olduğu havuzdan geçirip sonra bolluk ve bereket tanrıçası Demeter'in olduğu havuza ileterek Fırat'ın çevresine sunduğu bolluk ve bereketi tasvir edip, ürün ve üretem denklemini kurmuştur. Ayrıca, Demeter büstü sırasıyla sekizgen kuşak, sekizgen dalga kuşağı, doksan derece döndürülerek iç içe geçirilen iki eşkenar dörtgen ve bu dörtgenlerin sekiz köşesi aralarında sekiz balta betimi bulunan bezeklerin merkezindedir. Sekiz sayısının geometrik bezeklerle verildiği bu kompozisyon köşeleri ışkın süren bitkisel bezekli kare içine yerleştirilen dairevi bir kuşakla çevrilir. Bu panodaki sekiz sayısı Demeter'in kızı Persephone ile ilişkili olmalıdır. Çünkü Zeus Persephone'nin yılın üçte ikisini (sekiz ay) yani çiçek açma ve meyve zamanını, annesi Demeter'in geri kalan üçte birini yani kışı da kocası Hades'in yanında geçirmesi kararlaştırmıştır. Demeter tapımında da (efsanesinde) Persephone'den ayrılmaz. Bu anne kıza "ilk tanrıça" da denir. Bu sebeplerle anne kız Belkıs/ Zeugma mozaiklerinde de birbirinden ayrılmamış olup, burada Persophone sekiz sayısı kuralına göre yerleştirilen geometrik bezeklerle temsil edilmiştir.







Tarım ürünlerini ve işlenen toprağın bolluk ve bereketini simgeliyor. kronosla reianın kızı oniki olymposludan biri.





Zeus demeterle bir evlilik yapıyor ve persephone adında kızları oluyor. Persephone(kore - genç kız )adıyla da bilinir. Demeter Homeros için güzel saçlı tanrıça,-altın saçlı-buğday saçlı-güzel örgülüolarak bilinşr ve bunun yanı sıra thesmophoros: yasa getiren tanrıça adıyla da bilinir.





Demeter bir toprak tanrıçası ancak gaia gibi değil o işlenen tarım yapılan ürün alınan toprağın tanrıçasıdır. Tüm tarım ürünleri onun için kutsaldır. Özellikle başak.





Demeter insana topraktan ürün almayı öğreten tanrıçadır.ve bu yüzden insanlara çok yakındır.tahıl tarımının güçlü olduğu yered güçlü demeter kültü vardır. Demeter sinirlendiği zaman kıtlıkla bunu belli ediyor.





En önemli mythosu kızı persephoneyle ilgili olandır.











Persephone bir gün çiçek toplarken yer yarılıyor ve hades yarılan yerden 4 tane atın çektiği bir arabayla çıkıp persephone yi kaçırıyor.demeter elinde meşalelerle kaybolduğunu düşündüğü kızı persephoneyi arıyor. Daha sonra helios ve hekate demetere kızını zeus un rızasıyla hadesin kaçırdığını söylüyor. Ve demeter olymposlulara küsüp şekil değiştirerek insanların içine karışıyor. Bi,r gün yolu eleusis e düşüyor ve eleusis de kralın kızlarıyla tanışıyor. Kızlar ona kralın bebeği demophon a süt annelik yapmasını öneriyor. Demeter bu bebeğe öyle çok bağlanıyor ki onu ölümsüz yapmak istiyor ve her gece kral kraliçe uyuyunca bebeği emzirdikten sonra onu bacaklarından tutup trs çeviriyor ve ateşin üstünde gezdiriyor baş aşağı ve onu nektarlarla besliyor. Bir gece demeter yine bebeği ateş üsütnde gezdirirken kraliçe buna tanık oluyor ve dehşete düşüyor. Demeter kendisine güvenilmemesine çok kızıyor ve tanrıça haline geri dönüyor. Kral ve kraliçe demeter için tapınaklar yapsada demeterin öfkesinden kıtlık çıkıyor ve diğer tanrılara adak adanamaz hale geliyor. Bunun üzerine olymposta toplantı oluyor ve demeterin taekrar olymposa dönmesi ve öfkesinin geçmesi gerektiği kararına varılıyor. Zeus bunun tek çaresinin persephone nin geri gelmesi olduğunu biliyor çünkü birbirlerini çok seviyor anne kız.







Ve hadese haber gönderiliyor. Ancak persephone yer altında yediği bir nar tanesinden dolayı yeryüzünde temelli dönemiyor (yer altında bir nar tanedi dahi olsa bir şey yiyen ölümlüler yer yüzüne dönemez.)bunun üzerine zeus Persephone'nin yılın üçte ikisini (sekiz ay) yani çiçek açma ve meyve zamanını, annesi Demeter'in geri kalan üçte birini yani kışı da kocası Hades'in yanında geçirmesi kararlaştırıyor







Betimler:demeter in en önemli atribülerinden biri meşaledir.ve demeter eleusis deyken triptolemos adındaki (tarım kahramanı)na tarımı öğretiyor ve triptolemos yılan ya da dragonların çektiği kanatlı arabayla dünyayı dolaşıp tarımı yayıyor.









Demeter genelde başı mantosuyla kapalı ya da saçı açık giyimli olgun bir kadın olarak betimlenir.başında polos,diadem ya da stephane bulunabiliyor.Demeterin atribüleri genelde persephone nin de atribüleridir.

Sonraki Kayıt Önceki Kayıt