Anadolu Merkezli Dünya Tarihi-Anadolu’nun diğer yerleşimleri

Anadolu’nun diğer yerleşimleri

Çatalhöyük, kendi döneminin önemli bir merkezidir. Ancak, bu dönem Anadolu’sunun tek yerleşimi değildir. Tarsus’da, Mersin’de, Hatay Amik ovasında, Göller bölgesindeki Erbaba ve Suber’de, İç Anadolu’da Aşıklı ve Can Hasan höyüklerinde neolitik yerleşimler bulunmuştur. Anadolu’da neolitik yerleşimlerin sayısı 1000 den fazladır.

Diyarbakır civarındaki Çayönü yerleşmesi M.Ö. 7250 – 6750 yıllarına rastlar. Yerleşmenin ortasında bir meydan vardır. Meydanın etrafında dikdörtgen şeklinde inşa edilmiş yapılar bulunur. Binalar taş bir temel üzerine kerpiçten inşa edilmiştir. Çayönü'nde oturanlar buğday hasadı yapmayı, tahılı öğütülüp un yapmayı ve buğday ekmeği üretmeyi biliyorlardı. Tarımın yanı sıra koyun ve keçi besleyerek hayvancılık ta yapılıyorlardı. Köpekleri vardı. Bulunan kadın Tanrıça heykellerinden, Anadolu Ana Tanrıçasının, daha o tarihlerde, şekillendiği görülmektedir.

Yeni taş devrinden (neolitik), bakır-taş devrine (kalkolitik) geçiş Hacılar’da izlenmektedir. Mimari yeni taş devrinin sonlarına doğru değişmiştir. Çatalhöyük’te damlardan girilen evlere, Hacılar’da avluya açılan kapılardan girilmektedir. Evler arasında dar yollar vardır. Evler arası yollar karşımıza ilk defa burada çıkmaktadır. Kent dokusu oluşmaya başlamıştır. Avcılık gittikçe tarım karşısında önceliğini kaybetmektedir. Eskiden ev duvarlarını süsleyen av partilerini gösteren resimlerin yerini, bereketlilik simgesi olan kadın figürleri almaya başlamıştır. Çakmak taşından yapılan aletler, bakır aletler karşısında gerilemiştir. Hacılar’da ölüler, Çatalhöyük’te olduğu gibi, artık evlerin içerisine gömülmemektedir. Yerleşimin dışında mezarlıklar vardır.